Theo cảnh báo của Tổng cục Thuế, việc mua bán trái phép hóa đơn với mục đích để được khấu trừ thuế GTGT đầu vào, giảm nghĩa vụ thuế, hợp thức hóa hàng trôi nổi… là hành vi trái pháp luật, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.. Nếu đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị xử lý về Tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn.

Chế tài xử phạt hành chính, chế tài hình sự đối với những hành vi này được quy định cụ thể như sau:

1. Việc xử phạt hành chính về hóa đơn được thực hiện theo các quy định liên quan tại Nghị định số 125/2020/NĐ-CPstatus2 (sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 102/2021/NĐ-CP ).

Trong đó, đối với hành vi cho, bán hóa đơn sẽ bị xử phạt theo Điều 22 với mức phạt tiền từ 15 triệu đến 45 triệu đồng và bị buộc hủy hóa đơn, buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được.

Đối với hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn sẽ bị xử phạt theo Điều 4, Điều 28 với mức phạt tiền từ 20 triệu đến 50 triệu đồng và bị buộc hủy hóa đơn đã sử dụng.

Đối với hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp để hạch toán giá trị hàng hóa, dịch vụ mua vào làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được miễn, giảm, hoàn nhưng khi cơ quan thuế thanh tra, kiểm tra phát hiện, người mua chứng minh được lỗi vi phạm thuộc về bên bán và người mua đã hạch toán kế toán đầy đủ theo quy định thì bị xử phạt theo Điều 16 với mức phạt 20% số tiền thuế khai thiếu hoặc số tiền thuế đã được hoàn cao hơn so với quy định, đồng thời buộc nộp đủ số tiền thuế thiếu, số tiền thuế được hoàn cao hơn quy định và tiền chậm nộp tiền thuế; buộc điều chỉnh lại số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ chuyển kỳ sau (nếu có).

Đối với hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp; sử dụng không hợp pháp hóa đơn để khai thuế làm giảm số thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được miễn, giảm, hoàn được xác định là hành vi trốn thuế nhưng chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì bị xử phạt theo Điều 17 với mức phạt từ 1 đến 3 lần số thuế trốn, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm (mức phạt tăng dần theo tình tiết tăng nặng của vụ vi phạm); đồng thời, buộc nộp đủ số tiền thuế trốn, buộc điều chỉnh lại số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ trên hồ sơ thuế (nếu có).

2. Về xử lý hình sự

Trường hợp hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp cấu thành Tội trốn thuế sẽ bị xử lý hình sự theo Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi năm 2017), trong đó, nếu là cá nhân bị xét xử với 3 khung hình phạt chính có mức phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 4,5 tỷ đồng hoặc bị phạt tù có thời hạn từ 03 tháng đến 7 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 triệu đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản. Nếu là pháp nhân thương mại sẽ bị xét xử với 4 khung phạt chính là: Phạt tiền từ 300 triệu đồng đến 10 tỷ đồng; hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn. Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 50 triệu đến 200 triệu đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

Trường hợp hành vi mua, bán trái phép hóa đơn cấu thành Tội mua, bán trái phép hóa đơn, sẽ bị truy tố, xét xử về Tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn theo Điều 203 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi năm 2017), trong đó nếu là cá nhân bị xét xử với 2 khung hình phạt chính có mức phạt tiền từ 50 triệu đến 500 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 05 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đến 50 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm. Nếu là pháp nhân thương mại sẽ bị xét xử với 2 khung phạt chính là: Phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 1 tỷ đồng; hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn. Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 50 triệu đến 200 triệu đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định từ 01 năm đến 03 năm hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm. Nguồn: LuatVietnam.NET